مصدق کبیر در سال ۱۲۶۱ شمسی در تهران به‌دنیا آمد. در سال ۱۲۸۶ برای ادامه تحصیلاتش به فرانسه عزیمت کرد و بعد از اتمام دورهٔ مدرسه علوم سیاسی پاریس، وارد دانشگاه نوشاتِل سوئیس شد و در سال ۱۲۹۳ با اخذ دکترای حقوق از این دانشگاه، به ایران بازگشت.
دکترمصدق در دوره‌های پنجم، ششم، چهاردهم و شانزدهم مجلس شورا در موضع نماینده مردم تهران با سیاست‌های وابسته‌ساز و دیکتاتوری رضاخان و محمدرضا پهلوی مبارزه کرد و سرانجام رهبری جنبش ملی کردن صنعت نفت ایران را به‌دست گرفت و با حمایت عموم توده‌های مردم ایران، این جنبش را تا خلع‌ید کامل از شرکت نفت سابق(شرکت انگلیسی) و احقاق حقوق مردم ایران به‌پیش برد. دکترمصدق در اجرای همین قانون ملی‌کردن صنعت نفت و خلع‌ید از شرکت نفت سابق، پیشنهاد نخست‌وزیری را پذیرفت. دشمنان رنگارنگ مصدق در تمام مدت ۲سال و ۴ماهی که او در حکومت بود، حتی یک روز از توطئه علیه وی خودداری نکردند و بارها قصد جان وی و طرح کودتا علیه حکومت ملی او را کردند. سرانجام حکومت ملی دکتر مصدق با یک کودتای استعماری که به‌کمک عوامل دربار و ارتش و آخوندهای خائنی از قبیل بهبهانی و کاشانی ترتیب داده شده بود، در تاریخ ۲۸مرداد ۱۳۳۲ سرنگون شد. دکتر مصدق دستگیر و در بیدادگاه نظامی شاه، به ۳سال زندان محکوم شد و سپس به احمدآباد تبعید گردید و سرانجام پس از ۱۴سال تنهایی و انزوا در تبعید چشم از جهان فروبست. پیشوای نهضت ملی مردم ایران در غربت به‌درود حیات گفت اما این امید و بلکه اطمینان را داشت که فرزندان مجاهد و مبارزش، راه او را تا رسیدن به پیروزی نهایی ادامه خواهند داد:
سخنرانی مسعود رجوی بر مزار پیشوای نهضت ملی دکتر محمد مصدق ـ ۱۴اسفند ۱۳۵۷
بنام خدا و بنام خلق قهرمان ایران
و به‌نام رهبر فقیدی که در اینجا آرمیده است. رهبری استوار، سرسخت و سازش‌ناپذیر که نخستین بار درس مبارزه با استعمار را در مکتب او آموختیم. آن که در میهن خود غریب و در خانه‌اش در تبعید و در عین زنده بودن، چونان شهید به‌سر برد.
از این‌رو جای آنست که بدواً خالصانه‌ترین درود انقلابی خود را نثار این آموزگار بزرگ جنبش‌های ضداستعماری ملل اسیر و در زنجیر جهان کنیم و هم‌چنین درود بفرستیم به شهید پرافتخار – وزیر خارجه قهرمان دکتر مصدق – شهید دکتر حسین فاطمی، قهرمان ملت ایران و نیز درود بفرستیم به شهدای پرافتخار سی‌ام تیر. (جمعیت: درود، درود، درود).
به همین مناسبت از کلمات تاریخی خود دکتر مصدق کمک می‌گیریم و درود می‌فرستیم باز هم به همه کسانی که به‌قول خود او «...در سیاست مملکت اهل سازش نیستند و تا آنجا که موفق شوند مرد و مردانه می‌ایستند و یک‌دندگی به‌خرج می‌دهند...»
و درود می‌فرستیم باز هم به کسانی که به‌قول خود ایشان «...در راه آزادی و استقلال ایران عزیز از همه چیز خود می‌گذرند...»
مسعود رجوی - برخیز ای پیشوا و رشد نونهالی را که با خون دل آبیاری کرده بودی ببین
بنابراین این پیشوای فقید را مخاطب قرار می‌دهیم: برخیز ای پیشوای عزیز و رشد نونهالی را که با خون دل آبیاری کرده بودی، به‌چشم بنگر. بنگر که نهال حق‌طلبی و آزادی چگونه می‌رود تا هم‌چون درختی طیب در سراسر این میهن سایه گسترد. « کشجره طیبه اصلها ثابت و فرعها فی السماء توتی اکلها کل حین باذن ربها»
هم‌چون درختی پاکیزه با ریشه‌ای استوار در دل فردفرد مردمان این میهن که به آسمان، شاخ و برگ کشیده و هرازگاهی به‌اذن پروردگار تکامل‌بخش خود، میوه می‌دهد.
پس برخیز ای پیشوای گرامی و ببین چگونه نمایندگان تمامی اقشار و طبقات مردم ایران بر مزارت از کران تا به‌کران گرد آمده‌اند تا خاطره و راهت را گرامی دارند.
سخنرانی مسعود رجوی در احمدآباد ـ ۱۴اسفند ۱۳۵۷
