مسعود رجوی، مسئول شورای ملی مقاومت، سال‌ها پیش منوچهر هزارخانی را «وجدان تابناک فرهنگ و ادب ایران و استاد نویسندگان در تاریک‌ترین و دردناک‌ترین ایام تاریخ ایران» توصیف کرد که «رسالت قلم و مسئولیت روشنفکر به معنی واقعی کلمه را در بحبوحه سختی و فشار بارز می‌کند». او به‌راستی برجسته‌ترین روشنفکر مبارز ایران در پیکار آزادی‌خواهانه در مقابل ۲دیکتاتوری شاه و شیخ، استاد نویسندگی و فرهنگ و ادبیات فارسی و مسئول کمیسیون فرهنگ و هنر در شورای ملی مقاومت ایران و آموزگاری بزرگ برای تمام کسانی بود که می‌خواهند قلم و سخن را در خدمت آزادی و رهایی مردم ایران به‌دست گیرند.
منوچهر هزارخانی متولد ۱۳۱۳ در محله سنگلج تهران، از دوران دانش‌آموزی هوادار نهضت ملی کردن نفت به رهبری دکتر محمد مصدق بود. پس از تحصیلات متوسطه در تهران برای تحصیلات عالی به فرانسه رفت و از دانشگاه مون‌پلیه دکترای پزشکی گرفت و سپس تخصص آسیب‌شناسی را در دانشکده پزشکی پاریس گذراند. در دوران دانشجویی در فرانسه در اتحادیه دانشجویان ایرانی در فرانسه فعالیت می‌کرد و چند بار به عضویت هیأت اجرایی اتحادیه درآمد. او هم‌چنین عضو جامعه سوسیالیست‌های ایرانی در اروپا و نیز از بنیانگذاران کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی در اروپا بود که بعدها به کنفدراسیون جهانی دانشجویان ایرانی تبدیل شد.
دکتر هزارخانی پس از بازگشت به ایران، به عضویت کانون نویسندگان درآمد و قبل و بعد از انقلاب چند بار به عضویت هیأت دبیران کانون انتخاب شد. او در جریان انقلاب ضدسلطنتی نماینده کانون نویسندگان در شورایی بود که برای هماهنگی مؤسسات دولتی و ملی تشکیل شده بود.
رویارویی با استبداد آخوندی
در اولین انتخابات مجلس پس از انقلاب، دکتر هزارخانی به عضویت هیأت اجرایی شورای معرفی کاندیداهای انقلابی و ترقی‌خواه درآمد. این شورا در مخالفت با طرح ضدمردمی ۲مرحله‌ای کردن انتخابات و به دعوت سازمان مجاهدین خلق ایران تشکیل شده بود. دکتر هزارخانی نیز در شمار کاندیداهای آن شورا برای نمایندگی تهران بود. به‌رغم تقلبات گسترده و تلاش مرتجعین برای ممانعت از ورود کاندیداهای ترقی‌خواه، رژیم ناگزیر نزدیک به ۲۰۵۰۰۰رأی به‌نام دکتر هزارخانی اعلام کرد.
هزارخانی در مهر ۱۳۶۰ پس از آغاز مبارزه مسلحانه انقلابی علیه رژیم خمینی از نخستین مبارزان برجسته سیاسی بود که به شورای ملی مقاومت ایران پیوست و بیش از ۴۰سال در این شورا با فاشیسم دینی مبارزه کرد. او از آغاز سال ۱۳۶۴ مسئول نشریه شورا، ماهنامه شورای ملی مقاومت و رئیس هیأت تحریریه این نشریه بود و مقالات و سرمقاله‌های زیادی را در این نشریه به‌رشته تحریر درآورده است که در آنها ایجاز کلام و شیوایی قلم را به قاطع‌ترین و برنده‌ترین وجه، در حمایت از مبارزه مسلحانه انقلابی، آلترناتیو دموکراتیک شورا و افشای رژیم و هم‌پیمانان داخلی و بین‌المللی‌اش به‌کار گرفته است و تحسین هر خواننده‌یی را برمی‌انگیزد.
دکتر منوچهر هزارخانی بعداً در سال‌های ۷۳ تا ۷۵، سردبیری نشریه ایران‌زمین را به‌عهده داشت و کارنامه قلمی و ادبی درخشانی به‌یادگار گذاشت.
هزارخانی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ نمایندگی شورای ملی مقاومت را در ایتالیا عهده‌دار بود و در بسیاری از فعالیت‌های دیپلماتیک شورا شرکت داشت. او از جمله به‌همراه مسئول شورا در کنگره حزب سوسیالیست ایتالیا در سال ۱۳۶۳ و در کنگره حزب سوسیالیست فرانسه در سال ۱۳۶۴ شرکت کرد.
آثاری به‌یادماندنی در تاریخ مقاومت ایران
دکتر منوچهر هزارخانی در سال ۱۳۶۵ به بازدید از پایگاه‌های مقاومت در مناطق مرزی رفت و سپس کتابی ارزنده تحت عنوان «پشت‌جبهه مبارزه مسلحانه» به‌رشته تحریر درآورد. این کتاب، مورد استقبال گسترده پشتیبانان مبارزه انقلابی و هموطنان آزادی‌خواه قرار گرفت.
دکتر منوچهر هزارخانی پس از جنگ اشغال عراق و گردآمدن مجاهدین در اشرف نخستین در بحبوحه دوران پایداری پرشکوه برای پیروزی در سال ۱۳۸۷ به اشرف شتافت و حاصل سفر و بازدیدهایش از اشرف و دیدارش از یکان‌ها و فرماندهان و رزمندگان ارتش آزادی و دیدارهایش با نیروها و عشایر عراقی متحد مجاهدین را در «گزارشی از شهر اشرف» منتشر کرد.
هزارخانی نویسنده و مترجم بسیاری کتاب‌ها و مقالات در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی در ۶۰سال گذشته است از جمله آثار گرامشی، امه سزر، ماکسیم رودنسون، فرانتس فانون، روی مدودف و دیگران. در شمار رساله‌ها و کتاب‌های زیادی که او در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی ترجمه کرده می‌توان از «دفترهای زندان» گرامشی، یک رساله تاریخی از ماکسیم رودنسون به‌نام «اسرائیل واقعیت استعماری»، رساله‌یی از امه‌سه‌زر با عنوان «گفتاری در باب استعمار»، ۲نمایشنامه از همین نویسنده به نام‌های «فصلی در کنگو» و «فاجعه شاه کریستف»، یک رساله از پله‌خانف با عنوان «هنر و زندگی اجتماعی»، یک رساله از تروتسکی با عنوان «اخلاق ما و اخلاق آنها» و نیز نوشته‌هایی از فرانتس فانون و دیگر نویسندگان آفریقایی و فلسطینی، و کتاب در دادگاه تاریخ نوشته روی مددوف. کتاب «قدرت بنیانگذار، تحقیق درباره آلترناتیو‌های مدرنیته» اثر فیلسوف ایتالیایی آنتونیو نگری آخرین ترجمه ارزندهٔ دکتر منوچهر هزارخانی در ۵۴۰ صفحه بود که با سخت‌کوشی آن را در عین بیماری به‌اتمام رساند و انتشار کتاب چند روز قبل از درگذشت او اعلام شده بود.
