۸اکتبر۱۹۵۳ - ۱۶ مهرماه۱۳۳۲:
این روز، توسط سازمان ملل بهعنوان روز جهانی کودک اعلام شده است.
در ماه دسامبر سال ۱۹۴۶ بعداز جنگ جهانی دوم در اروپا، انجمن عمومی سازمان ملل بهمنظور حمایت از کودکان، مرکز یونیسف را که ابتدا انجمن بینالمللی ویژه کودکان سازمان ملل نام گرفت ایجاد کرد.
در سال ۱۹۵۳، یونیسف (United Nations International Emergency Fund) یکی از بخشهای دائمی در سازمان ملل گردید. و روز ۸ اکتبر ”روز جهانی کودک“ نامگذاری شد.
روز کودک، روزی است که در اغلب کشورهای جهان برای کودکان، جشن و مراسم شادمانی برپا میدارند و بهآنان فارغ از جنجالهای دنیای بزرگترها، شادی و سرور میبخشند. کودک بهمثابه وجودی که توانایی دفاع از خود ندارد، میباید توسط قوانین ویژهیی مورد حمایت قرار گیرد. همچنین بهعنوان سرمایه و سازنده آینده جامعه میباید تحت آموزش قرارگیرد و برای استعدادهای او امکان رشد فراهم شود. روز کودک، روز یادآوری و تأکید بر اهمیت توجه به کودکان شناخته شده است.
وظیفه انجمن کمک به کودکان، یعنی یونیسف، مراقبت از کودکان و برآوردن نیازهای اولیه آنها در سالهای ابتدایی زندگی؛ ترغیب و تشویق والدین به تعلیم فرزندان میباشد.
همچنین تلاش این انجمن برای کاهش بیماری، مرگومیر در کودکان و حمایت از آنها هنگام جنگ و حوادث طبیعی و... است.
در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک آمده است که:
«کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود».
همچنین تلاش این انجمن برای کاهش بیماری، مرگومیر در کودکان و حمایت از آنها هنگام جنگ و حوادث طبیعی و... است.
در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک آمده است که:
«کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود».
اعلامیهجهانیحقوقکودک
مصوب20نوامبر ۱۹۵۹
مجمع عمومی سازمان مللمتحد (24)
نظر بهاینکه اعضای مللمتحد در منشور ملل، اعتقاد خود را بهحقوقاساسی و منزلت و ارزش افراد بشر مجدداً تأکید نمودهو جهتپیشبرد رشد اجتماعی بهبود شرایط زندگیدر آزادی گستردهتریمصمم گشتهاند.
نظر بهاینکه مللمتحد در اعلامیه جهانی حقوقبشر تأکید نمودهاند کههمه افراد بدون درنظرگرفتن نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقاید سیاسی یا سایر عقاید، اصالت اجتماعی یا ملی، ثروت، تولد و یا ویژگیهایدیگر، مشمول حقوق و آزادی توصیهشده در اعلامیه جهانی حقوقبشر میباشد.
نظر بهاینکه کودکبهعلت عدمتکامل رشد بدنی و فکری، قبل و بعداز تولد بهمراقبت و توجه خاص که شامل حمایت قانونی مناسب میباشد نیازمند است.
نظر بهاینکه نیاز به چنین مراقبت و حمایت خاص در اعلامیه ژنو حقوق کودک سال۱۹۲۴ آمده است و در اعلامیه جهانی حقوقبشر و در مرامنامههای بنیادهای تخصصی سازمانهای بینالمللی مربوط به رفاه کودکان بهرسمیت شناخته شده است.
بنابراین مجمع عمومی سازمان ملل:
این اعلامیه حقوق کودکرا با این هدف که ایام کودکی، توأمبا خوشبختی بوده و از حقوق و آزادیهایی که درپی خواهد آمد بهخاطر خود و جامعهاش بهرهمند شود رسماًً بهآگاهی عموم میرساند و از پدران و مادران و زنان، مردان بهعنوان افراد جامعه، سازمانهای داوطلب، مقامات محلی و دولتها خواستار است تا این حقوق را بهرسمیت شناخته و درجهت رعایت این حقوق ازطریق قوانین و سایر تمهیداتی کهبهتدریج باتوجه به اصول زیر تدبیر میگردند اهتمام ورزند:
اصل۱
مصوب20نوامبر ۱۹۵۹
مجمع عمومی سازمان مللمتحد (24)
نظر بهاینکه اعضای مللمتحد در منشور ملل، اعتقاد خود را بهحقوقاساسی و منزلت و ارزش افراد بشر مجدداً تأکید نمودهو جهتپیشبرد رشد اجتماعی بهبود شرایط زندگیدر آزادی گستردهتریمصمم گشتهاند.
نظر بهاینکه مللمتحد در اعلامیه جهانی حقوقبشر تأکید نمودهاند کههمه افراد بدون درنظرگرفتن نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقاید سیاسی یا سایر عقاید، اصالت اجتماعی یا ملی، ثروت، تولد و یا ویژگیهایدیگر، مشمول حقوق و آزادی توصیهشده در اعلامیه جهانی حقوقبشر میباشد.
نظر بهاینکه کودکبهعلت عدمتکامل رشد بدنی و فکری، قبل و بعداز تولد بهمراقبت و توجه خاص که شامل حمایت قانونی مناسب میباشد نیازمند است.
نظر بهاینکه نیاز به چنین مراقبت و حمایت خاص در اعلامیه ژنو حقوق کودک سال۱۹۲۴ آمده است و در اعلامیه جهانی حقوقبشر و در مرامنامههای بنیادهای تخصصی سازمانهای بینالمللی مربوط به رفاه کودکان بهرسمیت شناخته شده است.
بنابراین مجمع عمومی سازمان ملل:
این اعلامیه حقوق کودکرا با این هدف که ایام کودکی، توأمبا خوشبختی بوده و از حقوق و آزادیهایی که درپی خواهد آمد بهخاطر خود و جامعهاش بهرهمند شود رسماًً بهآگاهی عموم میرساند و از پدران و مادران و زنان، مردان بهعنوان افراد جامعه، سازمانهای داوطلب، مقامات محلی و دولتها خواستار است تا این حقوق را بهرسمیت شناخته و درجهت رعایت این حقوق ازطریق قوانین و سایر تمهیداتی کهبهتدریج باتوجه به اصول زیر تدبیر میگردند اهتمام ورزند:
اصل۱
کودک باید از کلیه حقوق مندرج در ایناعلامیه برخوردار شود. همه کودکان بدون استثناء و تبعیض و بدون درنظرگرفتن نژاد، رنگ، زبان، دین، عقاید سیاسی یا سایر عقاید، منشأ اجتماعی یا ملی، ثروت، تولد و یا ویژگیهای فردی دیگر یا خانوادگیمشمولاینحقوقمیشوند.
اصل۲
کودک باید از حمایت ویژه برخوردار شود و امکانات و وسایل ضروری جهت پرورش بدنی، فکری، اخلاقی و اجتماعی ویبهنحوی سالم و طبیعی و در محیطی آزاد و محترم توسط قانون یا مراجع ذیربط در اختیار وی قرار گیرد و در وضع قوانینی بدینمنظور، منافع کودکان باید بالاترین اولویت را داشته باشد.
اصل۳
کودک باید از بدو تولد، صاحب اسم و ملیت گردد.
اصل۴
کودک باید از امنیت اجتماعی بهرهمند گردد، در محیطی سالم پرورش یابد و بدینمنظور، کودکان و مادران باید از مراقبت و حمایت خاص که شامل توجه کافی، پیشو بعداز تولد میشود، بهرهمند شود.
کودک باید امکان برخورداری از تغذیه، مسکن، تفریحات و خدمات پزشکی مناسب را داشته باشد.
اصل۵
کودکیکهاز لحاظبدنی، فکرییا اجتماعیمعلولاستباید تحتتوجهخاص، آموزش و مراقبتلازممتناسببا وضعخاصوی، قرار گیرد.
اصل۶
کودک جهت پرورش کامل و متعادل شخصیتش نیاز به محبت و تفاهم دارد و باید حتیالامکان تحتتوجه و سرپرستی والدین خود، و بههرصورت در فضائی پرمحبت در امنیت اخلاقی، مادی، پرورش یابد.
کودک خردسال را بهجز در موارد استثنایی، نباید از مادر جدا کرد. جامعه و مقامات اجتماعی موظفند که نسبت به کودکان بدون خانواده و کودکان بیبضاعت، توجه خاص مبذول دارند.
کمکهای نقدی دولت و دیگر تسهیلات جهت تأمین و نگهداری فرزندان خانوادههای پرجمعیت توصیه میشود.
اصل۷
کودک باید از آموزش رایگان و اجباری، حداقلدر مدارج ابتدائی بهرهمند گردد.
کودک باید از آموزشی بهرهمند شود که درجهت پیشبرد و ازدیاد فرهنگ عمومی او بوده و چنان سازنده باشد که در شرایط مساوی بتواند استعداد، قضاوت فردی، درک مسئولیت اخلاقی و اجتماعی خود را پرورش داده و فردی مفید برای جامعه شود.
در امر آموزش و رهبری کودک، مصالح کودک باید راهنمای مسئولین امر باشد. چنین مسئولیتی در درجه اول بهعهده والدین میباشد.
کودک باید از امکانات کامل برای بازی و تفریح باهمان اهدافی که درمورد آموزش او آمد برخوردار گردد. جامعه و مقامات اجتماعی باید کوشش نمایند تا امکان استفاده از این حقوق را رایج سازند.
اصل۸
کودک باید در هر شرایطی جزو اولین کسانی باشد که از حمایت و تسهیلات بهرهمند گردد.
اصل۹
کودک باید در برابر هر گونه غفلت، ظلم، شقاوت و استثمار حمایت شود. کودک نباید بههر شکلی وسیله مبادله قرار گیرد. کودک نباید قبلاز رسیدن به حداقل سن مناسب بهاستخدام درآید و نباید بههیچوجه امکان و یا اجازه استخدام کودک در کارهایی داده شود که به سلامت یا آموزش وی لطمه زده و یا باعث اختلال رشد بدنی، فکری و یا اخلاقی وی گردد.
اصل۱۰
کودک باید در مقابل هر گونه اعمال و رفتاری که ترویج تبعیضات نژادی، مذهبی و غیره را ممکن سازد، حمایت شود. کودک باید با روحیهیی پرتفاهم، گذشت، معتقد به دوستی بین مردم، صلح و برادری جهانی و با آگاهی کامل بر اینکه توانائی و استعداد وی باید وقف خدمت به همنوعانش شود، پرورش یابد.
توصیه تبلیغاتدرمورد اعلامیهجهانیحقوقکودکاجلاسیهعمومی
باتوجه به اعلامیه حقوق کودک، از والدین، مردان و زنان بهعنوان افراد بشر و همچنین سازمانهای داوطلب، مقامات محلی و دولتها خواستار است که حقوقی را که گفته شد بهرسمیت شناخته و در اجرای آن اهتمام ورزند:
۱. توصیه میکند که دول کشورهای عضو، سازمانهای مربوط تخصصی و سازمانهایغیردولتی صالح تا آنجا که ممکن است در نشر این اعلامیه بکوشند.
۲. تقاضا میکند که دبیرکل، اعلامیه را بهصورت گسترده پخش و توزیع نموده و بهاینمنظور از کلیه امکانات موجود برای انتشار و توزیع متن آن اعلامیه به کلیه زبانهای ممکن اقدام کند.