۱۰ربیعالثانی سالگرد وفات
حضرت معصومه علیها سلام
پرچمدار و پیشتاز زنان رها و رزمنده مجاهد
در نبرد علیه ارتجاع حاکم و زنستیزی
در شدیدترین دوران استبداد و اختناق
او که نام و سیمایی آشنا برای مردم ایران و شیعیان جهان است
مسعود رجوی ـ لیبرتی ۲۵مرداد ۱۳۹۴
رهبر مقاومت در بحبوحهٔ محاصره و موشکباران لیبرتی در نشست عمومی بهمناسبت سالروز میلاد حضرت معصومه در ۲۵مرداد ۱۳۹۴ خاطرنشان کرد:
”میلاد معصومه اسیره در قم در چنگال آخوندهای زنستیز خمینیصفت برای مجاهدین مخصوصاً زن انقلابی مجاهد خلق، پیام و مفهوم بهخصوصی دارد. همان خواهر مجاهد عظیمالشأن و والا که ۱۲۰۰سال پیش خانه و خانمان و عزیزان را در مدینه کنار گذاشت و به میدان نبرد شتافت و با سختیهای بسیار روبهرو شد و سرانجام در قم جانباخت. وقتی که اوضاع سخت است و دیو تنوره میکشد باید برای شکافتن ظلمتها هر چه بیشتر مایه گذاشت. در ایدئولوژی و راه و رسم پیشوایان و پیشتازان تاریخی ما رمز بقا کلمهٔ فداست”.
حضرت فاطمه معصومه علیها سلام رهرو صدیق و دختر گرانقدر امام کاظم، هفتمین پیشوای تشیع انقلابی و خواهر امام رضا علیهالسلام، در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری قمری در دوران شدت استبداد و اختناق خلفای عباسی چشم به جهان گشود. دورانی که زندانها و سیاهچالها مملو از مجاهدان و شیعیان انقلابی بود و امام کاظم نیز پس از تحمل زندانهای طولانی در سیاهچال هارون خلیفه عباسی بهشهادت رسید.
امام هفتم پیش از شهادت خود با اشراف به چنین شرایطی برای راهگشایی جنبش انقلابی تشیع به دختران خود که نزدیکترین یاران پیشوای بعدی شیعیان، امام رضا محسوب میشدند، توصیه کرده بود از ازدواج خودداری کنند و حضرت معصومه در رأس ۱۸زن مجاهد دیگر بر اساس این رهنمود بهطور حرفهیی و تمامعیار در خدمت پیشبرد جنبش بودند و به این ترتیب سنتی نوین را در میان زنان انقلابی پایهگذاری کردند. زنانی که از آن پس در تاریخ از آنان تحت عنوان زنان ”رضوی” یا ”رضائیات“ نام برده میشد.
حضرت معصومه در سال ۲۰۱ هجری قمری در جریان یک مأموریت انقلابی با سرپرستی تعدادی از شیعیان از مدینه عازم خراسان شد تا به برادرش امام رضا(ع) بپیوندد. هر کجا که کاروان میرسید، آن حضرت بهسنت زینبی برای ایرانیان از جور و ستم خلفای عباسی سخن میگفت. هنگامی که قافله آنها به شهر ساوه رسید، نیروهای حاکم ستمگر منطقه به آنها هجوم آوردند و نبردی درگرفت که طی آن تمامی مردان مجاهد همراه آن حضرت که تعدادشان ۲۳نفر بود بهشهادت رسیدند. حضرت معصومه که بهشدت بیمار بود، از همراهان خواست او را به قم که در آن زمان از پایگاههای شیعیان بود برسانند. مردم قم به مراقبت و حفاظت از آن حضرت برخاستند اما در فاصلهیی کوتاه حضرت معصومه علیها سلام در روز دهم ربیعالثانی در اثر همان بیماری وفات کرد و حرم مطهرش در قم به میعادگاه رهروان و مجاهدان اسلام مردمی و انقلابی تبدیل شد که رو در روی ارتجاع و ستمگری و زنستیزی در زیر پرده دین، به زیارت آن پرچمدار و پیشتاز زنان رها و رزمندهٔ مجاهد میشتابند.
حضرت معصومه در کلام امام رضا(ع)
در مورد جایگاه حضرت معصومه در نزد برادر بزرگش امام رضا برخلاف دنیای مردسالار آن زمان، امام رضا حضرت معصومه را همشأن خودش معرفی میکرد. از جمله گفت هر کس که خواهرش معصومه را زیارت کند مانند آن است که مرا ملاقات و زیارت کرده است. و در جای دیگری گفته است هر کس که با شناخت عمیق در مورد جایگاه حضرت معصومه او را زیارت کند بهشت بر او واجب است.
با همه مراتب ارادتی که همگان به پیشگاه حضرت معصومه دختر امام هفتم، حضرت موسیبن جعفر(ع) و خواهر بزرگوار آفتاب خراسان، حضرت علیبن موسیالرضا(ع) دارند، اما بایستی افزون بر نسب بلندش که دختری از سلاله محمد(ص) بود، او را در افقی فراتر به تماشا ایستاد؛ آنجا که او در سپهر مبارزه عقیدتی خاندان پیامبر(ص) و با گذشت نزدیک به ۲ قرن از حیات مادرش حضرت فاطمه سیدهٔ النساء(ع)، از افق برمیآید تا چونان نماد نسلی نوین از میراثداران فاطمه نخستین، گوهره درخشان عقیدتی و مبارزاتی نیای خود را دیگر بار بر سقف تاریخ بنشاند.
رهنمود امام موسی کاظم به نسل زنان انقلابی
در تاریخ جنبش شیعیان، دوران حیات و رهبری امام هفتم یک نقطه عطف شمرده میشود زیرا که در این عصر، جنبش توانست قدمهای بزرگی بر ضد نابرابری جنسی و معرفی و بهثبت رساندن ارزشهای توحیدی بردارد. در همین دوران دشوار، امام کاظم(ع) نسلی تازه و نیرومند از زنان مجاهد را به صحنه آورد که راه و رسم تازهیی را در سنت این جنبش بنیان نهادند و از حضرت فاطمه معصومه(ع) باید به عنوان برجستهترین این زنان قهرمان نام برد.
در میان شیعیان، وصیت امام هفتم(ع) در مورد دخترانش مبنی بر ازدواج نکردن، هرگز بهمثابه یک وصیت خصوصی پدری در مورد دخترانش تلقی نشده است. بلکه یک رهنمود مؤکد عقیدتی و مبارزاتی است که آغاز یک سنت را در میان دختران «آل محمد» پیریزی مینماید. بهخصوص برجستهترین آن دختران که همانا حضرت فاطمه معصومه(ع) است که اینک مزار و حرمش در شهر قم برای همگان آشناست. سند این وصیت نشان میدهد که موضوع نه یک «وصیتنامه» بلکه یک رهنمود عقیدتی است که میتوان آن را از جمله در کتاب قدیمی «تاریخ قم» از مؤلفات قرن چهارم هجری یافت. بهنوشته همین کتاب «حضرت محمدبن علیبن موسی الرضا(امام نهم، حضرت جواد) در شهر مدینه ۱۰دیه وقف کرده است بر دختران و خواهران خود که شوهر نکردهاند و از ارتفاعات آن دیهها نصیب و قسط رضائیه که به قم ساکن بودهاند از مدینه جهت ایشان آورده».
نگاهی به محتوای وصیت بیسابقه امام هفتم
پیرامون وصیت موسیبن جعفر و سنت خودداری از ازدواج دختران آن حضرت و دختران نسلهای بعدی از آل محمد(ص) که بر اساس همین وصیت پایهگذاری شد، نکات زیر را نمیتوان نادیده گرفت:
یکم: بررسی این وصیت و سنت، ما را با سیمای واقعی و عظیم زنان خاندان پیامبر(ص) آشنا میکند. مثلاً منزلت عقیدتی و مبارزاتی حضرت معصومه(ع) دختر موسیبن جعفر(ع) را با ابهت متفاوتی درک میکنیم تا بتوانیم بهتر بفهمیم چرا امامان ما از امام صادق(ع) به بعد در مورد حضرت معصومه با تأکید سفارش میکردند. و اینکه در متن زیارت خاص فاطمه معصومه(ع) آمده است: «انّ لکِ شأناً من الشأن…». یعنی: بهتأکید، تو از همان منزلت -امامت و پیشوایی- بهره و نصیب داری، بهچهدلیل است. اینک بهتر درک میشود که حضرت فاطمه معصومه، افزون بر شرافت نسبش که از سلاله نبوت و امامت بوده، یک بانوی مجاهد تمامعیار بود که بهطور حرفهیی و در رأس گروه خواهرانش (دستکم ۱۸خواهر) خود را وقف مادام العمر مبارزه و جنبشی کرده بود که از عصر امام هفتم به بعد، با دشواری ها و مشقتهای ویژهیی مواجه بود، اما عزم کردند تا راه را بهپیش بگشایند و این ایجاب میکرده که در پی زندگی شخصی و خانوادگی و دلبستگی و دستبستگیهای اهل زندگی و خانوادهداری نباشند و تمام وجود و تواناییهای خود را صرفاً وقف مبارزه و مرامی کنند که در جنبش تشیع انقلابی میشناخته و فدایی آن بودند.
مریم رجوی – زیارت کاظمین فروردین ۱۳۸۰:
ای موسیبن جعفر، ما امروز مهمان سرزمین توییم و از سرزمینی میآییم که فرزند گرامیت علیبن موسیالرضا، هشتمین پیشوا و مقتدای عقیده و جانهایمان آن را به قدوم خود متبرک کرده و با بزرگ دختر مجاهدت، حضرت معصومه علیها سلام، خط سرخ مقاومت و پایداری را در آن سرزمین بهودیعه گذاشته که امروز مجاهدان و رزمآوران آزادی رهرو آن هستند...
خدایا از سرزمین خود آهنگ تو کردم و بهقصد تو برخاستم و بسا سرزمینها که به امید رحمت تو پیمودم. پس ناامیدم مکن و بدون اینکه حاجتم را که همانا برچیدن استبداد در پسپرده دین و حاکمیت مردم ایران است برآورده ساز و بدون اینکه این حاجتم را برآورده سازی روانهام مکن. و بر رفتوآمدم و رفتوآمد رزمآوران آزادی، در کنار مرقد پسر پیامبرت رحمت آور.