اگر در طول دوران عمر آدمی بخواهیم یک دوره را به‌عنوان حساس‌ترین مرحله سنی نام‌گذاری کنیم، شاید پیشنهاد اغلب ما دوران جوانی باشد. دورانی که آغاز بلوغ انسان است. نه فقط بلوغ جسمی، بلکه بلوغ فکری. شکل‌یافتن رفتارها، ایجاد شدن خلاءهای ذهنی و به‌دنبال پاسخ رفتن، الگوبرداری در روش اندیشیدن و کنش‌های اجتماعی و از سویی دورانی که با فوران انرژی‌های جسمی و فکری و خلاقیت‌های بسیار در همه‌ٔ زمینه‌ها همراه است.
جوان کسی است که می‌خواهد همه چیز را تغییر دهد. می‌خواهد آینده را ترسیم کند و رویاهای بسیاری برای محقق‌کردن دارد. او هیچ تصوری از کهولت، پایان زندگی و مرگ ندارد و خود را در آغاز راهی می‌بیند که باید طی کند.
روز جهانی جوانان ـ گامی در مسیر اتحاد و تغییر نظام کهنه
تصویب روز ۱۲اوت به‌عنوان روز جهانی جوانان در مجمع عمومی
شاید به همه این دلایل است که در بین روزهای ۸ تا ۱۲اوت ۱۹۹۸ نشستی در لیسبون، پایتخت پرتغال برگزار کردند که طی آن پیشنهادات لازم به‌منظور به‌رسمیت شناختن روز جهانی جوانان تدوین شد. متعاقباً مجمع عمومی سازمان متحد، در روز ۱۷دسامبر ۱۹۹۹ با تصویب قطعنامه ۵۴/۱۲۰ روز ۱۲اوت را به‌عنوان روز جهانی جوانان به‌رسمیت شناخت تا بر اهمیت این مرحله از عمر آدمی تأکید کند.
در بیانیه‌ها و تأکیدات سازمان ملل در این رابطه آمده است که جوانان امروزه با وجود امنیت شغلی پایین و کنار گذاشته شدن از تصمیم‌گیری‌های مهم و حتی شراکت در امور، دچار ضعف در باورها و اعتماد به‌نفس شده‌اند و در نتیجه دولت‌ها باید با فراهم آوردن شرایط این مشارکت به این قشر از جامعه کمک کنند.
روز جهانی جوانان ـ تصویب روز ۱۲اوت به‌عنوان روز جهانی جوانان در مجمع عمومی
این توصیه‌های ارزنده شاید برای بسیاری از کشورها الزام آور باشد اما متأسفانه وقتی نگاهی به ایران و شرایط آن می‌اندازیم، ممکن است حتی مضحک به‌نظر برسند. در کشوری که پیر و جوان و خرد و کلان از پایه‌یی‌ترین حقوق خود محروم می‌شوند، شاید گذاشتن سنجش برای برآورد پیشرفت شرایط جوانان کار بیهوده‌ای به‌نظر بیاید.
در سال ۲۰۱۶ میانگین سنی جمعیت ایران ۳۱سال برآورد شده است که البته نسبت به گذاشته پیرتر شده اما با وجود آن، هنوز هم ایران یکی از کشورهای جوان دنیا به‌شمار می‌رود.
روز جهانی جوانان ـ جوانان در ایران
اما به‌راستی جوانان در ایران چه می‌کنند؟ جمعیت جوان ایران رقمی معادل ۲۵ تا ۳۰میلیون یعنی بیش از یک‌سوم از جمعیت ایران را شامل می‌شوند اما از همین جمعیت نزدیک به نیمی از آنان بیکارند. آخرین آمار بیکاری در ایران ۱۵میلیون نفر تخمین زده شده است که اغلب از میان نسل جوان هستند. از طرفی تحصیلات که روزگاری تنها امکان یافتن فرصت‌های شغلی محسوب می‌شد، هم‌اکنون به‌دلیل مخارج آن خود به مشکلی برای خانواده‌ها تبدیل شده است. همچنین یکی دیگر از آسیب‌های بسیار برجسته در دوران حاکمیت آخوندها اعتیاد بوده است که ارتباط مستقیم با بیکاری و سرخوردگی اجتماعی دارد. بیش از یک میلیون نفر از جمعیت معتادان کشور زیر ۱۹سال سن دارند و آخرین آمار حاکی از این است که بیش از ۳۶درصد از معتادین کشور دارای تحصیلات عالیه هستند.
روز جهانی جوانان ـ جوانان در ایران
علاوه بر این می‌توان در حوزه جوانان به آسیب‌های جدی دیگری چون افسردگی و بیماری‌های عصبی اشاره کرد. مریم رسولیان، رئیس انجمن روانپزشکان در حاکمیت آخوندی، می‌گوید: «حدود ۲۰ تا ۳۰درصد نوجوانان و جوانان مشکلات روان‌پزشکی و روان‌شناختی دارند این بدین معنا نیست که ۷۰ یا ۸۰درصد مابقی از سلامت روان خوبی برخودار هستند»!(۱)
از طرفی نمی‌توان به افسردگی اشاره کرد اما بیان نداشت که افسردگی، به‌عنوان یکی از عوامل خودکشی، به‌لحاظ علمی ۶درصد احتمال بروز خودکشی در فرد را افزایش می‌دهد. بی‌سبب نیست که شاهد افزایش آمار خودکشی در میان جوانان نیز هستیم.
اگر چه خودکشی هم مانند سایر معضلات اجتماعی مانند فقر، بیکاری، حاشیه‌نشینی، گرانی، بی‌آبی، اعتیاد و بحران‌های زیست‌محیطی و... محصول قطعی سیاست‌های نظامی است که همه درآمد و ثروت‌های ملی را صرف سرکوب مردم و حضور نظامی در سوریه و عراق و یمن و لبنان و پرکردن جیب سرداران و فرماندهان سپاه ضدمردمی و آقازاده‌هایش کرده است.
روز جهانی جوانان ـ شکست پروژهٔ انهدام جوانان
از سویی نمی‌توان از نظر دور داشت که ضربه‌زدن و فروکشتن نسل جوان ایران نه فقط یک روند خودبخودی ناشی از نابسامانی‌های اجتماعی بلکه یک پروژه فعال از طرف حاکمیت بوده است. ۱۲سال آموزش و پروش آخوندها با وارونه کردن مفاهیم، تحریف تاریخ و آموزه‌های ارتجاعی اندیشه‌ٔ جوانان را هدف قرار داده است. تمامی برنامه‌های پوشالی تفریحی و فوق‌برنامه چیزی جز ظرفی برای تحمیق جوانان و تزریق دروغ‌های حکومتی به آنان نبوده است! صرف میلیونها دلار برای نهادهایی چون بسیج دانش‌آموزی و دانشگاهی، بسیج محله و مسجد و پروژه‌های راهیان نور، نمایش‌های تبلیغاتی و حججی‌سازی‌ها و... همه و همه ذهن و فکر جوانان و نوجوان ایرانی را هدف قرار داده است. هر چند به یقین می‌توان گفت این پروژه‌های به‌ظاهر فرهنگی نتیجه‌ای جز شکست مطلق برای این رژیم در بر نداشته و هرگز نتوانسته است قشر جوان ایران را به گفتمان حاکمیت متمایل کند، اما به‌هرحال نباید آن را به‌عنوان یک تلاش حکومتی برای آسیب‌رسانی به جامعهٔ ایران نادیده گرفت.
بله! بدون شک در حاکمیت مردم‌کش آخوندی، می‌توان دهها و صدها صفحه در مورد آسیب‌های جبران‌ناپذیری که در این سالها جامعه جوان ایران دیده است سخن گفت، اما به‌خصوص در این روزها و ماه‌های اخیر می‌توان به یقین بر این نکته نیز انگشت گذاشت که این نیمه‌ٔ تاریک، نیمه‌ٔ روشنی نیز دارد. نیمه روشنی که بدون دیدن آن تصویر ما از جامعه جوان ایران کامل نخواهد شد.
روز جهانی جوانان ـ گامی در مسیر شادابی و شکوفایی
منظور از نیمه‌ٔ پر، نیمه‌ای است که نشان می‌دهد جوانان ایران، به‌رغم همه‌ٔ بلایای غیرقابل باوری که در این ۴دهه تحمل کرده‌اند، نه تنها خاموش و مأیوس نشده‌اند بلکه دارای پتانسیلی عظیم برای تغییر و قیام هستند. قیامی که از دیماه سال گذشته تمامی فضای سیاسی ایران را درنوردید و تا دورترین نقاط جهان انعکاس یافته است.
همگان می‌دانند و تأیید می‌کنند که اساساً قیام‌های ایران بر دوش جوانان شکل گرفته و استمرار یافته است. اگر نگاه گذرایی به فضای مجازی و تظاهرات‌ها و فراخوان‌ها بیاندازیم در تمامی آنها یک واژه به چشم می‌خورد:
جوانان قهرمان کرج شعار دادند...
جوانان دلیر کازرون با نیروهای سرکوبگر درگیر شدند...
جوانان اصفهان بپاخیزید...
جوانان...
روز جهانی جوانان ـ قیام جوانان کازرون
روز جهانی جوانان ـ قیام در سراسر شهرهای میهن
بله این جوانان هستند که در پیوند با مجاهدان استوار ارتش آزادی بر ارابه‌ٔ تغییر و سرنگونی دیکتاتور سوار هستند. همان‌ها هستند که در کسوت کانون‌های شورشی با عمل سازمان‌یافته و همآهنگ خود امان از سرکوبگران انتظامی ربوده و همان‌ها هستند که شجاعانه تظاهرات‌ها را در هر گوشه که امکان شکل‌گیری آن وجود داشته باشد، کلید می‌زنند.
بله این‌بار، پتانسیل و انرژی بی‌کران جوانان ایران و خلاقیت آنها در مسیر تغییر و سرنگونی بکار افتاده است. آنها در یک کلام حاکمیت آخوند را نمی‌خواهند و از خرافه و دین‌فروشی بیزارند. عصر ارتباطات آگاهی را در میان آنها افزایش داده و قدرت همآهنگی و سازماندهی را بالا برده است و آنها را به عناصری توانمند تبدیل ساخته که می‌توانند بار انقلاب را با دست‌های پرتوان خود حمل کنند.
این همان نیمه‌ٔ روشن امید‌بخشی است که اصالت دارد و نمی‌توان در کنار آن نیمه تاریک از آن غافل بود و چشم‌پوشی از آن به ما برآورد درستی از جامعه جوان ایران نخواهد داد.
بی‌تردید روز جهانی جوانان در ایران را با اتکاء به همین پتانسیل شورانگیز می‌توان و باید گرامی داشت و آن را شایان تبریک به همه‌ٔ کانون‌های شورشی و جوانان غیرتمند ایرانی دانست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- روزنامه حکومتی مشرق ـ ۸اردیبهشت ۱۳۹۷
