مقدمه
پارلمان بریتانیا بالاترین نهاد قانونگذاری در بریتانیای کبیر است. این پارلمان به تنهایی حق قانونی حکومت به سایر نواحی مانند ولز، اسکاتلند و ایرلند را دارد.
بالاترین مقام در این پارلمان ملکه است، گرچه این مقام تشریفاتی است و ملکه از فعالیت سیاسی و هر گونه دخالت یا تصمیمگیری در امور کشوری منع شدهاست.
انتخابات – پارلمان بریتانیا
پارلمان در بریتانیای کبیر، دارای نظام دو مجلسی میباشد که از دو مجلس عوام و اعیان تشکیل شدهاست.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – اقامتگاه
محل برگزاری جلسات این دو مجلس در کاخ وستمینستر واقع در شهر لندن میباشد. هر یک از این جلسات در تالارهای جداگانه کاخ به نام خانه مجلس برگزار میشود.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – تعداد اعضای پارلمان
تعداد اعضای مجلس اعیان ۷۰۴میباشد.
تعداد اعضای مجلس عوام 650میباشد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – گزینش در دو مجلس
نمایندگان مجلس عوام هر 5سال یکبار در انتخابات توسط مردم انتخاب میشوند. ولی اعضای مجلس اعیان توسط مردم انتخاب نمیشوند.
اعضای مجلس اعیان یا همان لردها از روحانیان بلندپایه و افرادی تشکیل میشوند که دارای عناوین تشریفاتی همچون دوک، مارکی، بارون، کنت یا ویسکنت باشند. از میان لردهای عضو مجلس اعیان، ۵۸۷نفر آنها بهصورت دائمالعمر و ۹۲تن بهصورت موروثی پست نمایندگی را در اختیار دارند.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – ویژگیها
در نظام دموکراسی پارلمانی در بریتانیا رابطه تنگاتنگی بین دو قوه مجریه و مقننه وجود دارد. بدین صورت که اعضای دولت، کابینه و هیأت وزیران از نمایندگان مجلس انتخاب میشوند و نخستوزیر نماینده مجلس و رهبر حزب اکثریت میباشد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – مجلس عوام
پس از برگزاری انتخابات عمومی، مجلس عوام تشکیل جلسه میدهد. تقریباً تمامی این ۶۵۰نفر نمایندگان احزاب مختلف سیاسی هستند و هر یک حوزه انتخابی خاصی را نمایندگی میکنند. وظیفه مجلس عوام به بحث گذاشتن سیاستها و قوانین کشور است.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – پارلمان اروپا و پارلمانهای محلی
بهعلت تقسیمبندی سیاسی در داخل بریتانیای کبیر و همچنین عضویت این کشور در اتحادیه اروپا، برخی از سیاستها و قوانین توسط مجالس محلی در اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی بررسی میگردند، و برخی از قوانین هم در پارلمان اروپا بررسی و تصویب میگردد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – احزاب سیاسی
ده حزب سیاسی در پارلمان بریتانیا نماینده دارند؛ حزب کارگر، حزب محافظهکار و حزب لیبرال دموکرات سه حزب بزرگ پارلمان هستند.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – مجلس اعیان
وظیفه اصلی نمایندگان مجلس اعیان بررسی و تبادل نظر درباره قوانین پیشنهادی جدید است تا از عادلانه بودن آنها اطمینان حاصل گردد. برخی از قوانین دولت اول به مجلس اعیان فرستاده میشود تا در حجم کار دو مجلس تعادل برقرار شود.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – دولت بریتانیا
دولت توسط حزبی تشکیل میشود که بیش از نیمی از کرسیهای مجلس عوام را به دست آورد. حزب برنده اداره کشور را در دست میگیرد. معمولاً رهبر این حزب پست «نخستوزیری» را به عهده میگیرد و از میان نمایندگان مجلس عوام افرادی را برای پستهای کلیدی در وزارتخانههای مختلف انتخاب میکند. حدود یکصد نفر از نمایندگان توسط نخستوزیر برای احراز پست وزارت انتخاب میشوند.
بر اساس این نظام، نتیجه انتخابات مجلس، تعیینکننده هر دو نهاد قانونگذاری و نهاد اجرایی کشور میباشد.
اگر هیچ حزبی موفق به کسب بیش از نیمی از کرسیهای مجلس عوام نگردد، مجلس شکل گرفته از آن انتخابات را «مجلس بدون اکثریت» مینامند. در این حالت احزاب تشکیل ائتلاف میدهند و با توافق با یکدیگر نخستوزیر و وزرا را انتخاب میکنند.
نخستوزیر بایستی هر چهارشنبه در مجلس عوام حاضر شود و به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد. همچنین وی هر هفته در ملاقات با ملکه، مسائل روز را با وی در میان میگذارد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – کابینه دولت
کابینه دولت ۲۰نفر عضو دارد و این اعضاء هسته مرکزی تصمیمگیری دولت میباشند. اعضای کابینه از میان نمایندگان مجلس عوام و به ندرت از میان نمایندگان مجلس اعیان تعیین میشوند. اعضای کابینه مسئولیت جمعی دارند، و موظفند از تصمیهمای اتخاد شده حمایت کنند.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – اپوزیسیون
بزرگترین حزب مخالف دولت «اپوزیسیون» خوانده میشود. رهبر آن حزب ریاست اپوزیسیون را برعهده میگیرد. رهبر اپوزیسیون در مجلس عوام اعضای «کابینه سایه» را انتخاب میکند.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – کابینه سایه
کابینه سایه در واقع یک مکانیزم نظارت بر کابینه اصلی است. وظیفه هر عضو کابینه سایه این است که فعالیت همتای خود را در کابینه اصلی دولت منتقدانه مورد بررسی قرار دهد و همچنین برای بهبود عملکرد وزارتخانه مربوطه برنامههایی ارائه دهد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – فصل فعالیت مجلس
در هر فصل فعالیت مجلس، حدود ۲۰روز به بحثهای احزاب مخالف اختصاص دارد که بیشتر آن به اپوزیسیون تخصیص داده میشود، اما احزاب کوچکتر هم فرصت اظهارنظر مییابند. رهبر اپوزیسیون در این فرصت میتواند نخستوزیر را به چالش بکشد و در هر جلسه میتواند ۶سؤال از نخستوزیر بپرسد و نخستوزیر هم موظف است پاسخ وی را بدهد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – نظام انتخاباتی
شیوه انتخاب نمایندگان مجلس عوام در انتخابات پارلمانی بریتانیا بر اساس اکثریت ساده است؛ بدین صورت که هر حزب در هر حوزه انتخابی فقط میتواند یک نامزد داشته باشد. کاندیدایی که بالاترین آرا در هر حوزه انتخابی را کسب کند نماینده آن حوزه در مجلس عوام خواهد بود.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – دربار
در نظام مشروطه سلطنتی بریتانیا، پادشاه یا ملکه و خانواده او بهطور کامل از فعالیت سیاسی و هر گونه دخالت یا تصمیمگیری در امور کشوری و لشکری منع شدهاند، و دارای حق رأی نیستند. بدین صورت دربار بریتانیا از مسئولیت سیاسی مبرا است. تنها تعهد مرسوم دولت به مقام سلطنت، این است که دربار را بهوسیله نخستوزیر بهطور خصوصی، هفتهیی یکبار در جریان امور بگذارد.
انتخابات – پارلمان بریتانیا – روش
هر یک از مجلسهای پارلمان بریتانیا دارای یک «رئیس» میباشد.
در خصوص مجلس عوام، بهصورت تئوری تأیید پادشاه قبل از اعتبار یافتن انتخاب رئیس مجلس، لازم است، ولی بر طبق مرسومات جدید، این تأیید همیشه «گرفته شده» فرض میشود. وظیفه ریاست مجلس میتواند در صورت غیاب رئیس توسط سه معاون او احراز شود. قائم مقام، معاون اول قائم مقام، و معاون دوم قائممقام موسوم به قائممقام راه و روش.
قبل از ژوئیه سال ۲۰۰۶، ریاست مجلس لردها بهعهده لرد صدراعظم (عضو کابینه) بود. نفوذ این شخص بهعنوان رئیس مجلس بسیار محدود بود (در حالیکه اختیارات رئیس مجلس عوام بسیار گسترده بود).
بهرحال، بهعنوان قسمتی از قانون اساسی اصلاحی سال ۲۰۰۵موقعیت رئیس مجلس لردها از مقام لرد صدراعظم جدا گردید.
تصمیمات در خصوص دستورات و نظام اعضاء توسط کل مجلس اعیان گرفته میشود. اما در مجلس عوام این تصمیمگیری تنها برعهده رئیس مجلس میباشد.
در هر دو مجلس مسائل بهصورت شفاهی مطرح و رأیگیری نیز شفاهی برگزار میشود، اعضا در مجلس عوام، داد میزنند که «آری» و «خیر» – و در مجلس لردها میگویند «راضی» و «ناراضی» سپس مامورانی که مدیریت مجلس را بر عهده دارند نتیجه را اعلام مینمایند. از رئیس مجلس عوام انتظار میرود که حامی گروه خاصی نبوده و بجز در زمان تساوی رایها، حق رأی نداشته باشد. ولی در هر حال، رئیس مجلس لردها بهمراه بقیه لردها حق رأی دارد.
نتایج انتخابات انگلستان در سال 2015:
دیوید کامرون که حزب محافظهکار تحت رهبری او، در انتخابات اخیر بریتانیا اکثریت کرسیهای پارلمان را بهدست آورد با معرفی برخی وزرای جدید، تغییراتی را در دولت تازه بهوجود آورد و در سمت نخستوزیری خود ابقاء شد.
حزب محافظهکار 331کرسی (نسبت دور قبل تعداد 24کرسی بیشتر کسب کرد)
حزب کارگر232کرسی (نسبت دور قبل تعداد 26کرسی را از دست دادند)
حزب ملی اسکاتلند56کرسی (نسبت به دور قبل 50کرسی بیشتر کسب کرد)
حزب لیبرال دموکرات 8کرسی (نسبت به دور قبل، تعداد تعداد49کرسی را از دست دادند)
دیگر احزاب23کرسی
بعد از شکست سنگین حزب کارگر در این انتخابات رئیس حزب اد. میلیبند، استعفا داد.
این انتخاباتی بود که همه گمانه زنیها و نظرسنجیها را به چالش طلبید.