۲۲ تیر۱۲۸۸- ۱۶ ژوئیه۱۹۰۹ :
روز ۲۲ تیر سال ۱۲۸۸ شمسی، تهران توسط نیروهای انقلاب مشروطه فتح شد و حکومت استبدادی محمدعلی‌شاه قاجار سرنگون گردید.
محمدعلی‌شاه قاجار، کینه‌ورزیش علیه مشروطه را از بمباران اولین مجلس شورای ملی، در دوم تیر۱۲۸۷ آغاز کرد. از این زمان تا فتح تهران به‌دست مشروطه‌خواهان گیلان و اصفهان، که به مدت یک‌سال ادامه یافت در تاریخ ایران به استبداد صغیر مشهور شده است.
محمدعلی شاه پس از بمباران مجلس، در تهران حکومت نظامی برقرار کرد و قوای قزاق را که یک افسر روسی به‌نام لیاخوف در رأس آن بود بر جان و مال مردم حاکم کرد. مأموران حکومت نظامی، خانه آزادیخواهان را غارت کردند، دفتر روزنامه‌ها و انجمنها را بستند و روزنامه‌نگاران پرشور و آزادیخواهانی چون صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین را به‌دار آویختند. برخی دیگر از آنان مثل دهخدا را تبعید کردند.
در همین حال، آخوندهای مشروعه‌خواه به‌رهبری شیخ فضل‌الله نوری، فتوای کشتن مشروطه‌خواهان را نیز داده بودند. این جو رعب و وحشت باعث سکوت مرگباری در تمام ایران شد.
اما در تبریز تنها یک محله باقی‌ماند که در برابر تهاجم قوای دولتی و قزاق ایستادگی کرد و آن‌هم محله امیرخیز بود که به‌رهبری ستارخان به‌مقاومت جانانه‌یی برخاست و پرچمهای تسلیم را فرو انداخت. به‌دنبال مقاومت آنان بود که در بقیه محله‌های تبریز نیز مقاومت اوج گرفت و به‌سایر شهرهای ایران رسید. نیروهای مشروطه‌خواه دست به‌دست هم داده با حرکت به‌سمت تهران آن‌را‌فتح نمودند. محمدعلی شاه با خفت و خواری به‌سفارت روس پناهنده شد.
