۸مارس، پرشور و راه‌گشا
۸مارس، روز جهانی زن، جشن شور و شکوه، فصل زیبایی و روشنایی جهان، پس ازهزاره‌های زشت و تاریک، جشن بودن، شدن، توانستن، امید و عشق، بر فراز آوار هزاره‌های جهل و ستم و تبعیض و یأس و ناتوانی. در آستانه ۸مارس گرامی می‌داریم جنبش‌های پیشتاز زنان و مبارزان راه آزادی و برابری را در سراسر جهان که جملگی نویدبخش دنیای شکوهمند برابری و صلح و دموکراسی و پایان عصر ستم و تبعیض شرم‌آور جنسی هستند.
و حالا با سلامی دوباره برای هر زن و مرد ایرانی، به پیشواز ۸مارس ۲۰۲۴ می‌رویم. یادواره‌یی زنده و پویا که اکنون با دگرگونی‌های کلان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی همزمان شده و حامل پیامی نو برای زنان و دختران شجاع و بی‌باک‌وبیم و گردآفریدهای ایران‌زمین است. و برای مجاهدین و جنبش مقاومت ایران، ۸مارس، شوری است و شکوهی و سپاسی دوباره در برابر پرچمدار جنبش نوین برابری، مریم رجوی، خالق انقلاب و آفرینندهٔ نسل‌هایی از زنان پیشگام و قهرمان، از جمله ۱۰۰۰زن خالق شورای مرکزی که در اوج صلابت، فداکاری و دلاوری، جنبش راستین برابری و انقلاب رهایی زنان و مردان را در روند کارزار سرنگونی رژیم به پیش می‌برند و این چنین بر تارک جنبش برابری و آرمان‌های ۸مارس در سراسر جهان می‌درخشند.
یک‌ونیم قرن گذشته، دوران شکل‌گیری و اوج‌گرفتن نهضت‌ها و جنبش‌های زنان برای تحقق حقوق انسانی و زدودن آثار تبعیض کهن جنسی بوده است. به‌یمن همین مبارزات بود که جنبش برابری به‌رغم مقاومت سنگینی که در برابرش وجود داشته توانسته گام‌هایی به جلو بردارد. امسال اما مردم ما، خلق‌های خاورمیانه و زنان در پیشاپیش آنها، ۸مارس را پرشکوه‌تر خواهند یافت. چرا که جهان به‌خصوص در این منطقه، آبستن تحولاتی عظیم است که ضرورتاً مولودی فرخنده را در صورت‌بندی قرن بیست‌ویکم نوید می‌دهد. در کانون این تحولات بزرگ در خاورمیانه، زنان با مبارزه شجاعانه و فداکارانه خود علیه دیکتاتوری‌های حاکم، مسیر نیل به آزادی و برابری را هموار کرده و می‌کنند. در این میان، زن ایرانی با بیش از یک قرن مبارزه، مظهر جسارت و شهامت با الگوها و قهرمانان بیشمار، با قیام‌آفرینان بی‌باک‌وبیم و ده‌ها هزار زن قهرمان و پیشتاز، تحسین جهانیان را برانگیخته است. این‌چنین است که زنان ایران، در روز ۸مارس، به کمتر از شعار سرنگونی بانکدار تروریسم و بنیادگرایی زن‌ستیز رضایت نمی‌دهند. در همین حال در کشورهای به‌پاخاسته خاورمیانه عربی و شمال آفریقا نیز دختران و زنان آگاه به میدان مبارزه شتافته‌اند و توجه رسانه‌های بین‌المللی را نیز به خود جلب کرده‌اند تا آنجا که این رسانه‌ها از «طلوع زن عرب» سخن به‌میان آورده و نقش این زنان را در کشورهای عربی از سوریه تا تونس و لیبی و مصر، یادآور شده‌اند.
۱۰۰سال پیش، کلارا زتکین، چهره معروف جنبش زنان سوسیالیست و سردبیر روزنامه آلمانی «برابری» در پایان سخنرانی پرشورش در دومین اجلاس جهانی زنان سوسیالیست که نطفه ۸مارس ”روز جهانی زن“ در آن منعقد شد، بر همبستگی زنان برای مبارزه با جنگ‌افروزی که بیشتر قربانیان آن از زنان و کودکان بودند فراخوان داد. او افزود مبارزه برای آزادی بدون شرکت زنان انجام شدنی نیست. کلارا سرانجام سخنانش را با جمله جنگ علیه جنگ(Krieg dem Krieg)، پایان داد. او به نبرد زنان علیه جنگ و جنگ‌افروزی فراخوان داد. و امروز ۱۰۰سال پس از زتکین، زنان این مبارزه را به اوج رسانده و نبرد علیه دیکتاتوری دینی و بنیادگرایی را که مبنای جنگ‌افروزی، تروریزم و زن‌ستیزی است رهبری می‌کنند. مریم رجوی پرچمدار جنبش نوین برابری و رئیس‌جمهور برگزیده مقاومت ایران، فراخوان به نبرد تمام‌عیار با دیکتاتوری دینی و بنیادگرایی، تهدید اصلی قرن کنونی می‌دهد. او می‌گوید: «شرکت فعال زنان در رهبری، ضرورت نبرد همه‌جانبه علیه بنیادگرایی و دیکتاتوری دینی است. شکست قطعی بنیادگرایی ممکن است. اما به‌دست همین زنان. آنها هستند که چهره جهان را تغییر می‌دهند». آن روز مبارزه برای آزادی بدون حضور زنان نمی‌توانست آغاز شود و امروز زنان ایران، با بیلانی افتخارآفرین از بیش از ۳دهه نبرد برای آزادی و تقدیم ده‌ها هزار شهید، راه‌گشای آزادی و برابری و دینامیزم تغییراند و حتمیت آزادی و دموکراسی را در قرن بیست‌ویکم تضمین می‌کنند. مریم رجوی می‌گوید: «در میان عوامل متعددی که فرارسیدن بهار آزادی ایران را حتمی کرده است، عامل تعیین‌کننده، ظرفیت شکافنده و تغییردهنده زنان است».
نگاهی به تاریخچه روز جهانی زن
در سال ۱۸۷۵ در نیویورک، زنان کارگر برای برخورداری از شرایط بهتر، دست به تظاهرات زدند.
در یک تظاهرات که در روز ۲۵مارس ۱۹۱۱ در یک کارخانه پارچه‌بافی در نیویورک رخ داد، درهای کارخانه برای جلوگیری از بیرون‌رفتن زنان، پیش از پایان ساعت کار بسته شد و یک گروه از زنان کارگر در آتش‌سوزی کشته شدند.
در یک تظاهرات که در روز ۲۵مارس ۱۹۱۱ در یک کارخانه پارچه‌بافی در نیویورک رخ داد، درهای کارخانه برای جلوگیری از بیرون‌رفتن زنان، پیش از پایان ساعت کار بسته شد و یک گروه از زنان کارگر در آتش‌سوزی کشته شدند.
برای نخستین بار، اندیشه گزینش روز جهانی زن در ۱۷آگوست ۱۹۰۷، در نخستین گردهمایی جهانی زنان سوسیالیست، در شهر اشتوتگارت آلمان پای گرفت، در این گردهمایی، ۵۸گروه نمایندگی شرکت‌کننده بر آن شدند، تا یک دبیرخانه جهانی به سرپرستی خانم کلارا زتکین(Clara Zetkin) سردبیر روزنامه آلمانی برابری Die Gleichheit برپا نمایند، تا بتوانند تلاش‌های زنان جهان را برای به‌دست‌آوردن برابری حقوق سیاسی با مردان و برخورداری از حق رأی، سازماندهی نمایند. این گردهمایی، از پشتیبانی کنگره بزرگ سوسیالیست‌ها برخوردار شد.
در آن زمان سازمان‌های دفاع از حقوق زنان کم‌وبیش در گوشه و کنار جهان پای گرفته بودند، ولی هیچ‌یک از نیروی بسنده‌یی برای رسیدن به حقوق سیاسی برابر با مردان برخوردار نبودند.
در برخی از کشورها و در کارخانه‌ها، زنان، سندیکاهای ویژه خود را داشتند، ولی دستمزد زنان همواره کمتر از مردان بود. زنان از هیچ‌گونه حقوق سیاسی برخوردار نبودند.
در برخی از کشورها و در کارخانه‌ها، زنان، سندیکاهای ویژه خود را داشتند، ولی دستمزد زنان همواره کمتر از مردان بود. زنان از هیچ‌گونه حقوق سیاسی برخوردار نبودند.
تا آن تاریخ، تنها در ۲کشور فنلاند و نروژ، زنان از حق رأی برخوردار شده بودند و یکی از بانوان گروه نمایندگی فنلاند به‌نام هیلدا پارسینن(Hilda Parsinen)، از نمایندگان مجلس فنلاند بود.
در این گردهمایی، بانوان، راما(Rama)، از شهر بمبئی در هند، و توکیرو کاتو(Tokyiro Kato) از کشور ژاپن، در سخنان خود، از محرومیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان و از فقر دهشتناکی که زنان کشورشان با آن روبرو بودند، پرده برداشتند.
در سال ۱۹۱۰ در دومین گردهمایی جهانی در شهر کپنهاگ، زنان شرکت‌کننده از ۱۷کشور، بر آن شدند تا روزی را به‌نام روز جهانی زن نامگذاری کنند، تا در این روز زنان جهان، برای به‌دست‌آوردن حقوق برابر سیاسی و اجتماعی و برخورداری از حق رأی، به راهپیمایی بپردازند، در این کنفرانس هم‌چنین درباره صلح در جهان گفتگو شد.
در سال ۱۹۱۲ گنگره سوسیالیست جهانی در یک گردهمایی ویژه در شهر بال در سوئیس، پایان جنگ در کشورهای بالکان را خواستار شد.
کلارا زتکین در یک سخنرانی پرشور که پشتیبانی همگان را به‌دنبال داشت، درباره همبستگی زنان سوسیالیست جهان برای مبارزه با جنگ‌افروزی که بیشتر قربانیان آن از زنان و کودکان بودند سخن گفت، وی افزود که مبارزه برای آزادی بدون زنان، شدنی نیست و سخنان خود را با جمله جنگ علیه جنگ(Krieg dem Krieg) پایان داد.
در سال ۱۹۱۴ چند روز پیش از برگزاری سومین گردهمایی جهانی زنان سوسیالیست، در شهر وین، شعله‌های نخستین جنگ جهانی افروخته شد.
در سال‌های آغازین جنگ جهانی نخست، در ماه مارس سال ۱۹۱۵، در شهر برن در سوئیس، گردهمایی جهانی زنان برپا شد.
پس از پایان نخستین جنگ جهانی، سازمان جهانی زنان سوسیالیست بازسازی شد و در سال ۱۹۲۵، ادیت کمیز(Edith Kemmis) به سرپرستی دبیرخانه جهانی زنان در زوریخ برگزیده شد و کارها زیر نظر فردریش آدلر(Friedrich Adler)، دبیر سوسیالیست جهانی و کارگر مبارز حقوق زنان، دنبال شد.
در سال ۱۹۲۸ مارتا توسک(Martha Tausk) نماینده مجلس استیری(Styrie)، استانی در کشور اتریش، به دبیری سازمان جهانی زنان برگزیده شد. در پی آزار و فشار سوسیالیست‌ها در اتریش، پس از یک سال به‌ناچار دبیرخانه جهانی زنان به شهر بروکسل جابه‌جا شد. در سال ۱۹۳۴، خانم آلیس پلس(Alice Pels)، جانشین مارتا توسک شد.
در دوران میان ۲جنگ جهانی، گفتگوهای سازمان جهانی زنان، بیشتر درباره فعالیت زنان، زنان و فاشیسم، زنان و بحران اقتصادی دور می‌زد. با آغاز جنگ جهانی دوم، بار دیگر این سازمان با چالش‌های بزرگی روبرو شد و از میان رفت.
در مارس ۱۹۴۱، ماری سوترلند(Mary Sutherland) و زنان کارگر بریتانیایی، یک گردهمایی با شرکت زنانی از کشورهای در حال جنگ و اسیر فاشیست برگزار کردند که در آن زنان هر کشور به زبان مادری خود سخنرانی نمودند، از ۱۹۴۱ تا سال ۱۹۵۵ که شورای جهانی زنان سوسیال دموکرات برپا شد، زنان نتوانستند مبارزات خود را سازمان دهند.
