۲۹اسفند سالروز ملی شدن صنعت نفت ایران یادآور خاطره جاودانه پیشوای فقید نهضت ضداستعماری ملت ایران دکتر محمد مصدق است. به مناسبت این روز تاریخی و در گرامی‌داشت یاد رهبر فراموشی‌ناپذیر نهضت ملی ایران، سایت مجاهد مجموعه‌ای از اسناد تصویری تاریخی مرتبط با ملی شدن نفت را خدمتتان تقدیم می‌کند.
باشد تا در ایران آزاد فردا آنچه که شایسته دکتر محمد مصدق است در تاریخ جنبش آزادیخواهی مردم ایران، در فرهنگ و در سینه همه فرزاندان این آب و خاک برای همیشه با برگهای زرین به ثبت برسد.
اسناد تصویری از نهضت ملی شدن صنعت نفت
سند اول: سفر هیأت جکسون به ایران
پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹اسفند ۱۳۲۹ دکتر مصدق طرحی را با ۹ماده برای اجرای ملی شدن نفت به مجلس شورای ملی پیشنهاد داد. این طرح که به قانون «خلع‌ید» مشهور شد در ۵اردیبهشت ۱۳۳۰ به تصویب مجلس رسید. در همان هنگام مجلس به نخست‌وزیری مصدق ابراز تمایل می‌کند و دکتر مصدق با هدف به اجرا گذاشتن قانون خلع‌ید نخست‌وزیری را می‌پذیرد و از ۹اردیبهشت ۱۳۳۰ دولت مصدق شروع به کار می‌کند.
دولت انگلستان به ایران اخطار می‌کند که اجرای قانون ملی شدن برای ایران عواقب ناگواری خواهد داشت. اما به‌رغم این تهدیدها دکتر مصدق در ۱۸خرداد ۱۳۳۰ هیأتی را برای خلع‌ید از شرکت انگلیسی به ریاست مهندس بازرگان عازم آبادان می‌کند. یک روز بعد انگلستان پیشنهاد مشارکت ۵۰–۵۰ در نفت ایران را می‌دهد. این پیشنهاد نیز توسط دکتر مصدق مغایر با قانون ملی شدن نفت تشخیص داده می‌شود و رد می‌شود. ۲روز بعد هیأتی به ریاست «بازیل جکسون - BAZEEL JACKSON»، معاون رئیس شرکت نفت انگلیس، برای مذاکره پیرامون ملی شدن نفت از لندن عازم تهران می‌شود و در روز ۲۰خرداد سال ۱۳۳۰ وارد تهران می‌شود. در این هیأت «نویل گس»، امضاکننده قرارداد معروف گس – گلشائیان که پیش از ملی شدن نفت امتیازاتی را برای شرکت نفت ایران و انگلیس تضمین نمود، شرکت داشت. فیلمی که در زیر آمده است پرواز این هیأت از لندن و مصاحبه رئیس هیأت بازیل جکسون را نشان می‌دهد:
سفر هیأت جکسون به ایران
اسناد تصویری از نهضت ملی شدن صنعت نفت
سند دوم: بازگشت هیأت جکسون از ایران
سند تصویری بعدی برگشت هیأت جکسون از تهران را در تاریخ ۹تیر ۱۳۳۰ نشان می‌دهد. در این سند جکسون، رئیس هیأت، به خبرنگاران از عدم موفقیت سفرش به تهران می‌گوید و اضافه می‌کند انگلستان حاضر به قبول نوعی از ملی شدن صنعت نفت بود اما نه آن نوعی که دولت مصدق به‌دنبال آن است. این آن جمله معروفی است که دکتر مصدق در پاسخ به آن گفت: «ملی شدن انواع ندارد و معنی آن همان است که در قانون مصوب ایران آمده است».
این سند بازگشت هیأت جکسون و موضع‌گیری او را نشان می‌دهد:
بازگشت هیأت جکسون از ایران
